Θέριζαν οι ασθένειες τους σταυροφόρους

Θέριζαν οι ασθένειες τους σταυροφόρους

Οι αποδείξεις στα ερείπια κάστρου στην Κύπρο

Τι μπορεί να κρύβουν οι... τουαλέτες ενός μεσαιωνικού κάστρου; Με θέα το λιμάνι της Πάφου και δίπλα σε ένα συγκρότημα από ρωμαϊκές επαύλεις με εντυπωσιακά ψηφιδωτά δάπεδα, οι Σαράντα Κολώνες, ένα κάστρο των Σταυροφόρων χτισμένο από γρανίτη, πλην σήμερα σε ερειπιώδη κατάσταση είχε να αποκαλύψει πολλά στους ερευνητές. Κυρίως όμως, ότι οι Φράγκοι σταυροφόροι του Γκυ ντε Λουσινιάν, ο οποίος είχε αγοράσει το νησί το 1192 από τον άγγλο βασιλιά Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο ζούσαν σ΄ αυτό το κάστρο, το οποίο έκτισαν οι ίδιοι, σε συνθήκες εξαιρετικά κακής υγιεινής.

Τα τρόφιμά τους αλλά και το νερό ήταν μολυσμένα, λένε σήμερα δύο ερευνητές του Κέιμπριτζ η Εβιλίνα Αναστασίου και ο Πιρς Μίτσελ, που μελετούν αρχαία παράσιτα, δείγματα των οποίων συλλέγουν από τα αφυδατωμένα απόβλητα, που βρίσκουν στις τουαλέτες. Και πράγματι στο κάστρο αυτό σώζονται οι τουαλέτες των σταυροφόρων, παρ΄ ότι ο μεγάλος σεισμός που είχε γίνει στην Κύπρο το 1222 - πιστεύεται ότι ήταν τουλάχιστον 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ_ το κατέστρεψε σχεδόν εξ ολοκλήρου. Οι τουαλέτες όμως, που βρίσκονταν στο κατώτερο επίπεδο του κτίσματος διασώθηκαν.

Κατασκευασμένες ώστε να χωράει ακριβώς ένα άτομο με την οπή του καθίσματος σε σχήμα μισοφέγγαρου είχαν από κάτω φυσικά, έναν υπόνομο. Κάτω από το μικροσκόπιο λοιπόν οι ερευνητές είδαν ότι αυτά τα δείγματα περιείχαν τα αυγά των δύο πιο κοινών παρασίτων στον άνθρωπο _συγκεκριμένα στο έντερο_ προκαλώντας του σοβαρότατα προβλήματα.

Πρόκειται βέβαια για μία μελέτη δυσάρεστη, πολύ χρήσιμη όμως για τους αρχαιολόγους προκειμένου να σχηματίσουν μία ακριβέστερη εικόνα για την διατροφή, την υγεία και τον τρόπο ζωής τωνανθρώπων της εποχής. Αλλωστε τα παράσιτα που περιγράφονται στην συγκεκριμένη μελέτη είναι σχεδόν τα αρχαιότερα που έχουν βρεθεί στην Κύπρο δεδομένου ότι είναι τα ίδια με αυτά που βρέθηκαν από αντίστοιχες μελέτες στις νεολιθικές θέσεις της Κύπρου, την Χοιροκοιτία και τον Σιλλουρόκαμπο (9η - 8η π. Χ. χιλιετία).

Το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι τα παράσιτα αυτά θα πρέπει να συνέβαλλαν στον θάνατο πολλών σταυροφόρων, μαζί με την πείνα και τις κακουχίες βέβαια, όπως επισημαίνει ο Πιρς Μίτσελ. Οπως έχει υπολογιστεί κατά την διάρκεια μιας σταυροφορίας δύο - τριών ετών, οι ευγενείς και οι κληρικοί που λάμβαναν μέρος είχαν εξίσου πιθανότητες να σκοτωθούν σε μία μάχη ή να πεθάνουν από την ασιτία ή από ασθένειες.

Πηγή : ΤΟ ΒΗΜΑ

Πώς να αντιμετωπίσεις το άγχος των εξετάσεων

Πώς να αντιμετωπίσεις το άγχος των εξετάσεων

Ένα άρθρο για τους μαθητές που δίνουν εξετάσεις! Καλή επιτυχία!

 Έχεις άγχος; Είναι φυσιολογικό. Λίγο άγχος είναι ωφέλιμο, γιατί βοηθάει το άτομο να συγκεντρωθεί πολύ καλά και να είναι σε εγρήγορση. 

·Μια καλή αρχή είναι λίγο καιρό πριν τις εξετάσεις να οργανώσεις το γραφείο και το χώρο της μελέτης. Πρέπει να είναι έτσι φτιαγμένος ώστε να βοηθάει στη συγκέντρωση και στη μελέτη.

Φτιάξε ένα Πρόγραμμα μελέτης.

·Είναι σημαντικό να διαβάζεις με προγραμματισμό και οργάνωση, ώστε να έχεις τον απαραίτητο χρόνο.

·Όσο περισσότερες λεπτομέρειες περιέχει η ύλη, τόσο πιο πολλές επαναλήψεις είναι απαραίτητες.

·Να κάνεις μια κατανομή εργασίας δηλαδή να χωρίσεις την ύλη σε μικρότερες ενότητες ώστε να μπορείς να τη χειριστείς καλλίτερα.

·Να προετοιμάζεσαι για τις εξετάσεις πολύ πριν με ένα μακροπρόθεσμο πλάνο και να μη στριμώχνεσαι στο τέλος.

·Να σημειώνεις με μολύβι ή μαρκαδόρο υπογραμμίσεως τα πιο σημαντικά ή τα πιο δύσκολα στην απομνημόνευση κομμάτια.

·Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων δε μπορείς να μάθεις καινούρια πράγματα αλλά απλώς να κάνεις μια σύντομη ανασκόπηση των βασικών σημείων.

Λίγο πριν τις εξετάσεις

· Να δώσεις βαρύτητα στα σημεία των μαθημάτων που έχεις αδυναμίες. Ένα λάθος που συχνά κάνουν οι μαθητές, είναι να ξαναδιαβάζουν αυτά που ήδη γνωρίζουν επειδή τους προσφέρουν επιβεβαίωση και ασφάλεια.

· Το να ανταλλάσσεις πληροφορίες με τους φίλους σου σε βοηθάει να εντοπίσεις τις ελλείψεις και τις αδυναμίες σου.

· Είναι φυσικό κάποιες μέρες να μην έχεις όρεξη να διαβάσεις. Ακόμα και τότε είναι καλό να ξεκινήσεις να διαβάζεις και η όρεξη θα έλθει κατά τη διάρκεια της μελέτης.

· Αν οι σκέψεις σου τρέχουν κάπου αλλού, δεν μπορείς να συγκεντρωθείς δεν πρέπει να αφεθείς. Με λίγη προσπάθεια μπορείς να τα καταφέρεις.

Στον προγραμματισμό πρέπει να προβλέπονται διαλείμματα.

· Τα διαλείμματα καλά είναι να είναι απαλλαγμένα από τη διασκέδαση που προσφέρουν η τηλεόραση, ο υπολογιστής, το ηλεκτρονικό παιγνίδι (μακριά από οθόνες).

· Επικοινώνησε στα διαλείμματα με τους φίλους σου. Μέτρο στο τηλέφωνο και στα κινητά. Ενημέρωσε τους φίλους σου για τις ώρες που θα επικοινωνείτε.

· Ξόδευε λίγο χρόνο για γυμναστική (καθημερινά).

· Φρόντισε να διατρέφεσαι σωστά, να ξεκουράζεσαι και να κοιμάσαι καλά.

Σκέψου ακόμη:

· Πολλές φορές, όταν υπολογίσεις τους βαθμούς του και τις επιδόσεις σου όλη τη σχολική χρονιά στα διάφορα τεστ, συνειδητοποιείς ότι δεν τα πάς και τόσο άσχημα όσο νόμιζες.

· Οι εξετάσεις μπορεί να είναι καθοριστικές για την εισαγωγή σου στο Πανεπιστήμιο, αλλά δεν αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή.

· Όσο πιο συχνά φαντάζεσαι τις εξετάσεις τόσο πιο πολύ εξοικειώνεσαι μαζί τους. Αυτό που μπορείς να αντιμετωπίσεις στη φαντασία σου, μπορείς να το κάνεις και στην πραγματικότητα.

· Για να πετύχεις τους στόχους σου (να πετύχεις στις εξετάσεις) θα θυσιάσεις λίγο την καλοπέρασή σου.

Πρακτικοί τρόποι αντιμετώπισης του έντονου φόβου
τη στιγμή της εξέτασης:

· «Εάν αρχίσω να τρέμω, να ιδρώνουν τα χέρια μου, να χτυπάει η καρδιά μου δυνατά... θα πάρω βαθιές ανάσες και δεν θα χάσω την ψυχραιμία μου».

• «Εάν δεν μπορέσω να απαντήσω σε μία ερώτηση, θα προσπαθήσω να συγκεντρωθώ περισσότερο στην επόμενη χωρίς να σκέφτομαι την αποτυχία».
• «Θα ξεκινήσω με ό,τι γνωρίζω καλά.. Ακούω καλά τις οδηγίες και δεν βιάζομαι να παραδώσω το γραπτό μου».

· «Θα μείνω ως το τέλος της γραπτής εξέτασης συγκεντρωμένος και δεν θα τα εγκαταλείψω, θα παλέψω μέχρι το τέλος».

<><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><><><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><> <><>

Σκέψου θετικά για τις εξετάσεις	Μην το σκέφτεσαι
Έχω προσωπικούς στόχους και θέλω να τους πετύχω. Γι’ αυτό θέλω να διαβάσω.	Βαριέμαι να διαβάσω, το κάνω γιατί με πιέζουν οι άλλοι.
Τα εμπόδια και οι δυσκολίες των εξετάσεων είναι για μένα προκλήσεις για να τις ξεπερνώ.	Είναι πολύ δύσκολα θα τα παρατήσω.
Για τα λάθη μου αναλαμβάνω τις ευθύνες που μου αναλογούν.. Χωρίς να απελπίζομαι οργανώνω καλύτερα τη μελέτη μου.	Πρέπει να είμαι τέλειος, γιατί αλλιώς αλλοίμονό μου.
Θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ και όλα θα πάνε καλά, θα πετύχω…	Να δεις που δεν θα γράψω τίποτα και δεν θα πετύχω στις εξετάσεις.
Θα κάνω πολλές επαναλήψεις για να εμπεδώσω την ύλη.	Δεν προχωράω με το διάβασμα, έχω μείνει πολύ πίσω.
Οι συμμαθητές μου αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.	Μόνο σε μένα συμβαίνουν αυτά.
Εάν αποτύχω, οι άλλοι θα μου συμπαρασταθούν.	Εάν αποτύχω, τότε έχω αποτύχει και στα μάτια των άλλων.
Θα βρεθούν άλλες ευκαιρίες για να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου.	Είναι η τελευταία μου ευκαιρία, αν αποτύχω τελείωσαν όλα.

Πηγή: http://www.ssneond.sch.gr

Συνήθη επικοινωνιακά λάθη των εκπαιδευτικών.

Εμείς οι εκπαιδευτικοί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αρκετές φορές είτε ενσυνείδητα είτε ασυνείδητα διαπράττουμε επικοινωνιακά ατοπήματα, τα οποία θα πρέπει να τα διορθώνουμε και να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Θα αναφερθώ σε κάποια συνηθισμένα:

· Υπερβολικές προσταγές που συνηθίζουμε να δίνουμε στους μαθητές μας:

- Σας είπα να σηκώνεστε όταν μπαίνω στην τάξη και να επικρατεί απόλυτη ησυχία.

- Να μου ζητήσεις αμέσως συγγνώμη γι’ αυτή σου την συμπεριφορά και μπροστά στους συμμαθητές σου.

· Η τάση να απειλούμε προσπαθώντας να συνετίσουμε ή να επαναφέρουμε στην τάξη κάποιους μαθητές μας:

- Να προσέξεις καλά αυτά που σου λέω γιατί αλλιώς θα αποβληθείς και αυτό θα έχει επιπτώσεις στην εικόνα σου ως μαθητή και στη βαθμολογία σου.

· Η τάση να ελέγχουμε δημόσια και επανειλημμένως κάποιον μαθητή μπροστά στην τάξη:

- Δεν πρέπει να μιλάς, να συμπεριφέρεσαι και να ντύνεσαι με αυτόν τον τρόπο γιατί ένας καλός μαθητής προσέχει να πειθαρχεί σε όσα του λένε οι καθηγητές του.

· Η τάση να εκλογικεύουμε όλα όσα λέμε στους μαθητές μας:

- Εγώ σε είχα προειδοποιήσει εγκαίρως αλλά εσύ δεν θέλεις να δεις λογικά την πραγματικότητα, ζεις στον κόσμο σου.

· Οι κατευθύνσεις που δίνουμε και οι απλουστεύσεις και γενικεύσεις που κάνουμε:

- Εγώ αν ήμουν στη θέση σου θα ενεργούσα μ’ αυτόν τον τρόπο. Δεν καταλαβαίνω πώς ενώ τα πράγματα είναι απλά δε θέλεις να αλλάξεις τρόπο συμπεριφοράς.

· Ο δήθεν έπαινος και η έμμεση αυτοπροβολή ή εξυπηρέτησή μας:

- Συγχαρητήρια που πήγες καλά. Είσαι καταπληκτικός αυτό βέβαια το αποτέλεσμα οφείλεται στη δική μου βοήθεια και τη δουλειά που κάναμε όλη τη χρονιά στην τάξη.

- Είστε οι καλύτεροι μαθητές του σχολείου και ξέρω ότι τώρα που θα σας ζητήσω να με βοηθήσετε στην γιορτή του Σχολείου θα το κάνετε με προθυμία.

· Η τάση να δίνουμε ψυχολογικές ερμηνείες στη συμπεριφορά των μαθητών μας:

- Έχεις μια εγωκεντρική προσωπικότητα και γι’ αυτό θέλεις συνεχώς οι καθηγητές σου να ασχολούνται μαζί σου.

- Είσαι κομπλεξικός γι’ αυτό συνεχώς προκαλείς με τη συμπεριφορά σου.

· Ο σαρκασμός η απόρριψη και η γελοιοποίηση:

- Σιγά την προσωπικότητα που θίξαμε, μήπως θέλεις να σου ζητήσουμε και συγνώμη.

- Είσαστε ανόητοι, δεν καταλαβαίνετε ούτε τα στοιχειώδη.

· Η προσπάθεια να αγνοήσουμε προβλήματα που μας θέτουν οι μαθητές μας χωρίς καν να ακούσουμε τα παράπονα τους:

-Αυτά που παρουσιάζετε ως προβλήματα δεν είναι τίποτα, η γενιά μας είχε σοβαρά προβλήματα. Να σας πω εγώ για δυσκολίες που ζούσαμε τότε που εγώ ήμουν μαθητής…

………………………………………………………………………………………

Το ανωτέρω άρθρο αποτελεί μέρος του….

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η σημασία της επικοινωνίας καθηγητών μαθητών στο εκπαιδευτικό έργο

Link : http://xenesglosses.eu/2013/01/synithi-epikoinoniaka-lathi-ton-ekpaid/#ixzz2WfMpwf4l

ΤΑ 6 ΚΑΠΕΛΑ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ- 6 THINKING HATS

Αποφασίζουμε, αφού έχουμε εξετάσει όλες τις οπτικές 

Αυτή η στρατηγική δημιουργήθηκε από τον Edward de Bono και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του '6 Thinking Hats' (τα 6 καπέλα της σκέψης). Τα 6 καπέλα της σκέψης είναι μια καλή τεχνική, όταν θέλουμε να προσδιορίσουμε τις επιπτώσεις κάποιας απόφασης, φωτίζοντάς τη από πολλές οπτικές γωνίες. Τη χρησιμοποιούμε, επίσης, όταν θέλουμε να ενθαρρύνουμε περαιτέρω σκέψη και προβληματισμό σε ένα θέμα, ή όταν θέλουμε να εξετάσουμε πώς μπορεί εφαρμοστεί μια ιδέα. Με αυτή την τεχνική μπορούμε ακόμη να διαπιστώσουμε τις αντιδράσεις των άλλων όταν προσπαθούμε να εφαρμόσουμε κάτι.

Όταν εξετάζουμε ένα πρόβλημα με την τεχνική των 'Six Thinking Hats' , μπορούμε να το λύσουμε εύκολα χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατές προσεγγίσεις, γιατί το πρόβλημα ή η ιδέα που θέλουμε να εφαρμόσουμε είναι μια μείξη από φιλόδοξα σχέδια, ικανότητες εφαρμογής, ευαισθησία, δημιουργικότητα και καλή οργάνωση. Γιατί ουσιαστικά αυτό γίνεται με την εφαρμογή αυτής της τεχνικής: εξετάζουμε όλες τις δυνατές παραμέτρους, επιστρατεύοντας όλες τις διαθέσιμες δεξιότητες και απόψεις. Έχει αποδειχθεί, στην πράξη ότι τα σχέδια τα οποία υλοποιούμε, έχοντας εφαρμόσει αυτή την τεχνική είναι πολύ πιο πετυχημένα και πιο εύκολα υλοποιήσιμα από άλλα στα οποία απλώς έχουμε απλώς θέσει σε πράξη μια ιδέα. 

Πώς θα χρησιμοποιήσετε αυτή την τεχνική

Κάθε καπέλο της σκέψης είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης. Έτσι μπορούμε να ωφεληθούμε από μια αντιπαράθεση διαφορετικών απόψεων, όπως συμβαίνει όταν άνθρωποι με διαφορετική σκέψη και πεποιθήσεις συζητούν ένα θέμα.

Βήμα - βήμα...

1. Το νόημα κάθε καπέλου

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να εξηγήσουμε τι αντιπροσωπεύει κάθε καπέλο. Κατά την άποψή μας, είναι χρήσιμο να κάνετε μια δοκιμή πριν εφαρμόσετε αυτή την τεχνική στην τάξη σας, γιατί δεν είναι μια απλή τεχνική δημιουργικής σκέψης. 

Καπέλο	Ρόλος	Χρήση
Άσπρο Με αυτό το καπέλο εστιάζουμε στις διαθέσιμες πληροφορίες.	Πληροφορίες	Φορώντας αυτό το καπέλο εξετάζετε τις πληροφορίες που έχετε και βλέπετε τι μπορείτε να μάθετε από αυτές. Μπορείτε να ψάξετε για επιπλέον πληροφορίες από τους άλλους.
Μαύρο Με αυτό το καπέλο ψάχνετε όλες τις αρνητικές πλευρές της ιδέας που εξετάζετε.	Κρίση	Φορώντας αυτό το καπέλο παίζετε τον «συνήγορο του διαβόλου». Προσπαθείτε να βρείτε τα αδύνατα σημεία και γενικά τι μπορεί να πάει λάθος.
Πράσινο Με αυτό το καπέλο μπορείτε να βρείτε δημιουργικές λύσεις σε ένα πρόβλημα	Δημιουργικότητα	Φορώντας αυτό το καπέλο υιοθετείτε έναν εντελώς ελεύθερο τρόπο σκέψης, όπου δεν υπάρχει θέση για κριτική. Μπορείτε να σκεφτείτε δημιουργικές λύσεις σε ένα πρόβλημα, καταθέτοντας πιθανότητες ή ιδέες.
Κόκκινο Με αυτό το καπέλο κοιτάτε τα προβλήματα διαισθητικά, καταθέτοντας αυθόρμητες αντιδράσεις και συναισθήματα.	Διαίσθηση	Try to think how other people will react emotionally, explaining hunches, feelings, gut senses.
Κίτρινο Με αυτό το καπέλο σκέφτεστε θετικά	Αισιοδοξία	Φορώντας αυτό το καπέλο βλέπετε τις θετικές πλευρές και τα οφέλη κάποιας απόφασης. Είστε θετικός, ενθουσιώδης, ενισχύετε τους άλλους να συνεχίσουν και τους μεταδίδετε ένα πνεύμα αισιοδοξίας ακόμη και όταν όλα μοιάζουν ζοφερά. .
Μπλε Με αυτό το καπέλο συντονίζετε συναντήσεις	Λογική	Φορώντας αυτό το καπέλο έχετε τον έλεγχο, χρησιμοποιείτε τον κοινό λόγο. Όταν χρειάζεται συνοχή και οργάνωση είναι το μπλε καπέλο που αναλαμβάνει ρόλο.

2. Πώς θα χρησιμοποιήστε τα καπέλα 

Σε μια συζήτηση, όσοι χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο ξεκινούν μνημονεύοντας το καπέλο της σκέψης που εκφράζουν. Για παράδειγμα, παίρνουν τον λόγο ξεκινώντας με τη φράση «Χρησιμοποιώντας το άσπρο καπέλο, θα ήθελα να ρωτήσω…».  Καλό βέβαια είναι να μην το παρακάνουμε, ξεκινώντας πάντα με αυτή τη φράση όταν θέλουμε να εκπροσωπήσουμε το άσπρο καπέλο. Η επανάληψη βοηθάει στην τάξη, όταν θέλουμε οι μαθητές να  εξοικειωθούν με αυτή την τεχνική, οπότε η επανάληψη βοηθάει.

Τα καπέλα λειτουργούν μεταφορικά: όταν τα φοράμε, είναι σαν να «καπελώνει» το μυαλό μας ένας συγκεκριμένος τρόπος σκέψης.

 

Ένα παράδειγμα:

 

Σκέφτομαι να εισάγω ένα νέο προϊόν στην αγορά. Με το άσπρο καπέλο αναζητώ όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, που μπορεί να μου φανούν χρήσιμες. Με το μαύρο καπέλο σκέφτομαι τα αδύνατα σημεία ή τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος (πχ κρίση στην αγορά). Με το πράσινο καπέλο σκέφτομαι πώς μπορεί αυτή η ιδέα να έχει την καλύτερη δυνατή εφαρμογή και απήχηση. Με το κόκκινο καπέλο καταθέτω τη διαίσθησή μου για τις αντιδράσεις του αγοραστικού κοινού. Με το κίτρινο καπέλο βλέπω όλες τις θετικές πλευρές της ιδέας μου, ενώ με το μπλε προσπαθώ να βρω τη «χρυσή τομή» σε όλα τα παραπάνω, να πάρω λογικές αποφάσεις και να οργανώσω τις ενέργειές μου.

Tα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τεχνικής είναι:

γρήγορο

X

χρονοβόρο

λογικό

X

ψυχολογικό

ατομικό

X

ομαδικό

Ένα παράδειγμα εφαρμογής και κάποιες ιδέες για την ενίσχυση της δημιουργικότητας στη σχολική τάξη έδωσε ο ίδιος ο Edward de Bono στο ετήσιο συνέδριο του eTwinning στην Πράγα το 2009. 

 

Θέλετε να μάθετε περισσότερα; επισκεφτείτε τον παρακάτω δικτυακό τόπο...

http://etwinninguk.typepad.com/etwinning_uk/2009/02/changing-perceptions-de-bono-and-ethinking.html

Τα μαθηματικά του κελαϊδίσματος!

Τα μαθηματικά του κελαϊδίσματος

Ενα στατιστικό μοντέλο εξηγεί πώς τα πουλιά - και μαζί και εμείς οι άνθρωποι - μαθαίνουν από τα λάθη τους

Ουάσινγκτον 

Πώς τα ωδικά πτηνά μαθαίνουν να κελαηδούν σωστά, χωρίς φάλτσα; Αν ποτέ σας έχει απασχολήσει το ερώτημα, η επιστήμη είναι τώρα σε θέση να σας παρουσιάσει το πρώτο μαθηματικό μοντέλο που προβλέπει την ικανότητα των πουλιών να μαθαίνουν τη σωστή «ορθοφωνία» διδασκόμενα από τα λάθη τους. Αν πάλι θεωρείτε το ζήτημα άνευ ουσίας, οι ειδικοί μπορούν εύκολα να σας πείσουν περί του αντιθέτου. Το μοντέλο τους μπορεί να επεκταθεί σε όλα τα είδη, αποκαλύπτοντας πώς και εμείς οι άνθρωποι μαθαίνουμε από τα λάθη μας, ενώ παράλληλα μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την αποκατάσταση της ομιλίας.

Μωρουδίστικα τραγούδια

Η μελέτη διεξήχθη από τον βιολόγο Σάμιουελ Σέιμπερ του Πανεπιστημίου Εμορι και τον φυσιολόγο Μάικλ Μπρέιναρντ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο σε κοινωνικούς σπίνους – γνωστοί και ως σπίνοι της Βεγγάλης (Lonchura striatadomestica). Στόχος της ήταν η ανάπτυξη ενός μοντέλου το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διερεύνηση των μηχανισμών με τους οποίους ο εγκέφαλος μαθαίνει διορθώνοντας τα – φωνητικά στην περίπτωση αυτή – λάθη του.

Ακριβώς όπως εμείς οι άνθρωποι μαθαίνουμε να μιλάμε, τα μωρά των σπίνων μαθαίνουν να κελαηδούν ακούγοντας τους μεγάλους. Μόλις μερικές ημέρες αφού βγουν από το αβγό, οι μικροί σπίνοι της Βεγγάλης αρχίζουν να μιμούνται τους ήχους που βγάζουν τα ενήλικα πτηνά. «Στην αρχή το τραγούδι τους είναι υπερβολικά μεταβλητό και άναρθρο»εξηγεί ο κ. Σέιμπερ. «Σαν μωρουδίστικα, στην ουσία».

Στη συνέχεια ωστόσο τα μικρά εξασκούνται διαρκώς, ακούγοντας τους ήχους που βγάζουν κάθε φορά και διορθώνοντας τα λάθη που εντοπίζουν σε αυτούς. Με τον τρόπο αυτό κάποια στιγμή φθάνουν τα κελαηδούν όπως τα μεγαλύτερά τους πουλιά.

Πώς μαθαίνουμε από τα λάθη μας

Όπως τα παιδιά των ανθρώπων έτσι και τα μικρά των πτηνών κάνουν πολλά «μεγάλα» και «μικρά» λάθη καθώς μαθαίνουν να μιλούν ή να κελαηδούν – και έχουν την ικανότητα να τα διορθώνουν. Στους ενήλικες – ανθρώπους και πτηνά – η «μεταβλητότητα» στην επιδιόρθωση των λαθών είναι πολύ μικρότερη. Σύμφωνα με μια θεωρία αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος, για λόγους ασφαλείας, «φιλτράρει» τα λάθη, αποκλείοντας τα μεγάλα και επικεντρώνοντας την προσοχή του στα μικρότερα.

«Για να διορθώσει τα λάθη ο εγκέφαλος είναι αναγκασμένος να βασιστεί στις αισθήσεις»λέει ο κ. Σέιμπερ. «Το πρόβλημα είναι ότι οι αισθήσεις είναι αναξιόπιστες. Αν υπάρχει θόρυβος στο περιβάλλον, για παράδειγμα, ο εγκέφαλος μπορεί να θεωρήσει ότι δεν ακούει καλά και να αγνοήσει την αισθητική εμπειρία». Η σχέση ανάμεσα στη μεταβλητότητα της επιδιόρθωσης των λαθων και στην ικανότητα εκμάθησης ίσως εξηγεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες, γιατί τα μικρά παιδιά μαθαίνουν πιο γρήγορα ενώ οι ενήλικες δεν προσαρμόζονται εύκολα στις αλλαγές και στις νέες συνθήκες.

«Είτε είναι κάποιος τραγουδιστής της όπερας είτε είναι πουλί υπάρχει πάντα μεταβλητότητα στους ήχους του» εξηγεί ο ειδκός. «Όταν ο εγκέφαλος συλλαμβάνει ένα λάθος στον τόνο φαίνεται ότι χρησιμοποιεί αυτή την απλή αλλά κομψή στρατηγική για να αξιολογήσει την πιθανότητα αυτό το λάθος να είναι απλώς ένας εξωτερικός θόρυβος – ένα πρόβλημα στην ανάγνωση του σήματος – ή ένα πραγματικό λάθος στην εκφώνηση».

Μικρό λάθος, καλύτερη εκμάθηση

Οι ερευνητές θέλησαν να ποσοτικοποιήσουν τη σχέση ανάμεσα στο μέγεθος ενός λάθους και την πιθανότητα που υπήρχε το λάθος αυτό να διορθωθεί από τον εγκέφαλο. Για τον λόγο αυτό, όπως περιγράφουν στο σχετικό άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», φόρεσαν στους σπίνους μικροσκοπικά ακουστικά. Μέσω αυτών τους «ξαναέπαιζαν» το τραγούδι τους κάνοντας παρεμβολές με τρόπο ώστε να τους ξεγελούν και να νομίζουν ότι κάνουν οι ίδιοι κάποιο λάθος.

«Όταν κάναμε μικρές αλλαγές στον τόνο τα πουλιά μάθαιναν πολύ καλά και διόρθωναν τα λάθη γρήγορα» λέει ο κ. Σέιμπερ. «Οσο μεγαλώναμε τις μεταβολές στον τόνο τα πουλιά μάθαιναν λιγότερο καλά ώσπου, σε ένα συγκεκριμένο σημείο, έπαυαν πια να μαθαίνουν».

Με βάση αυτά τα δεδομένα οι ειδικοί ανέπτυξαν το πρώτο μαθηματικό μοντέλο που περιγράφει το κατά πόσον ένα πουλί μπορεί να μάθει από τα λάθη του ανάλογα με το μέγεθος αυτών των λαθών καθώς και το σημείο στο οποίο αυτή η ικανότητα αυτή σταματά. «Ελπίζουμε ότι αυτό το μαθηματικό πλαίσιο σχετικά με το πώς τα πουλιά μαθαίνουν να κελαηδούν θα βοηθήσει στην ανάπτυξη συμπεριφορικών θεραπειών για την αποκατάσταση της ομιλίας στους ανθρώπους αλλά και θα αυξήσει τη γενικότερη κατανόησή μας σχετικά με το πώς ο εγκέφαλός μας μαθαίνει» τόνισε ο ερευνητής

Βρήκαν πώς να αλλάζουν τις αναμνήσεις μας

Βρήκαν πώς να αλλάζουν τις αναμνήσεις μας

Η μη επεμβατική μέθοδος μπορεί να βοηθήσει μαθητές και φοιτητές καθώς και άτομα με μετατραυματικό στρες

Ουάσινγκτον 

Μελέτες που διεξήχθησαν από ερευνητική ομάδα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα δείχνουν ότι είναι πιθανό να αλλάξουμε την υπάρχουσα ανάμνηση ενός ατόμου με το να εισάγουμε νέες ή διαφορετικές πληροφορίες. Το «κλειδί» είναι ο κατάλληλος συγχρονισμός κατά την ανάκληση αυτής της ανάμνησης.

«Εάν επανενεργοποιήσουμε μια ανάμνηση ανασύροντάς την, αυτή καθίσταται και πάλι πιο ευάλωτη σε αλλαγές. Αν σε αυτό το χρονικό σημείο δώσουμε στο άτομο νέες αντιφατικές πληροφορίες, τότε είναι πολύ πιο δύσκολο να ανακληθεί η αρχική ανάμνηση αργότερα»ανέφερε ο επικεφαλής της νέας μελέτης δρ Τζέισον Τσαν, επίκουρος καθηγητής Ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αϊόβα.

Επίδραση στη δηλωτική μνήμη

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα των μελετών της ομάδας οι οποίες δημοσιεύονται στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Proceedings of the National Academy of Sciences» είναι η επίδραση που έχει η συγκεκριμένη μέθοδος στη δηλωτική μνήμη – πρόκειται για τη μνήμη που ανασύρεται ενσυνείδητα και περιγράφεται με λόγια, όπως το να αναφέρει κάποιος τι έκανε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Η επίδραση είναι ισχυρή επειδή το άτομο ανακαλεί αυτή τη μνήμη και ενσωματώνει στη συνέχεια νέες πληροφορίες. Ο δρ Τσαν και οι συνεργάτες του δοκίμασαν την επίδραση των νέων πληροφοριών όταν αυτές παρουσιάζονταν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα μετά την ανάκληση της αρχικής ανάμνησης.

Είδαν ότι όταν η προσθήκη των νέων πληροφοριών ήταν άμεση, τότε η ανάμνηση μπορούσε να μεταβληθεί. Δεν συνέβαινε όμως το ίδιο όταν οι καινούργιες πληροφορίες παρουσιάζονταν 48 ώρες μετά την ανάκληση της αρχικής ανάμνησης. Ο δρ Τσαν αναφέρει ότι, βασιζόμενος και σε άλλες μελέτες, εκτιμά ότι υπάρχει ένα χρονικό παράθυρο έξι ωρών προτού επανεδραιωθεί η ανάμνηση μετά την ανάκλησή της – μετά από αυτό το χρονικό παράθυρο η ανάμνηση δεν μπορεί να μεταβληθεί. «Κατά τη διάρκεια της επανεδραίωσης της ανάμνησης είναι εύκολο να παρέμβουμε. Όταν όμως κλείσει το χρονικό παράθυρο και η ανάμνηση ξαναγίνει σταθερή, εάν το άτομο λάβει νέες πληροφορίες αυτές δεν μπορούν να ενσωματωθούν».

Το πείραμα της… τηλεοπτικής ένεσης

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές διεξήγαγαν το ακόλουθο πείραμα σε εθελοντές: τους έβαλαν να παρακολουθήσουν ένα 40λεπτο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «24» στο οποίο ένας τρομοκράτης επιτίθεται σε μια αεροσυνοδό κάνοντάς της μια υποδόρια ένεση. Στη συνέχεια οι ειδικοί προσπάθησαν να επαναφέρουν την ανάμνηση που είχαν οι εθελοντές σχετικά με το τηλεοπτικό επεισόδιο. Τους έβαλαν να ακούσουν μια ηχογραφημένη ανακεφαλαίωση του επεισοδίου η οποία περιείχε διαφορετικές λεπτομέρειες, όπως ότι ο τρομοκράτης κρατούσε όπλο αντί για ένεση. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι συμμετέχοντες δυσκολεύονταν περισσότερο να θυμηθούν την ένεση – μόνο όμως όταν είχαν θυμηθεί τη λεπτομέρεια της ένεσης προτού ακούσουν για το όπλο.

Εκτός του εργαστηρίου, τα νέα αποτελέσματα θα μπορούσαν να έχουν άμεση σχέση σε ό,τι αφορά τους αυτόπτες μάρτυρες ενός εγκλήματος. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον δρα Τσαν, αν κάποιος ήταν αυτόπτης μάρτυρας σε μια ληστεία σε τράπεζα και αργότερα ανέσυρε από τη μνήμη του τις λεπτομέρειες για αυτή τη ληστεία ενώ παρακολουθούσε στην τηλεόραση μια σκηνή ληστείας σε τράπεζα, τότε θα ήταν πιθανό η μυθοπλασία της τηλεοπτικής σκηνής να παρενέβαινε στην αρχική ανάμνησή του.

Σημαντικό το περιεχόμενο

Κατά τη διάρκεια των μελετών του ο δρ Τσαν ανακάλυψε ότι το περιεχόμενο των αναμνήσεων αλλά και των νέων πληροφοριών που… προσπαθούν να εισαχθούν σε αυτές παίζει σημαντικό ρόλο. Σε ένα πείραμα οι εθελοντές έλαβαν πληροφορίες σχετικά με ένα όπλο, το οποίο όμως χρησιμοποιήθηκε σε μια σύλληψη για ναρκωτικά. Όταν οι εθελοντές εξετάστηκαν στη συνέχεια δεν φάνηκε να υπάρχει επίδραση στην ανάμνηση που αφορούσε την ένεση και την αεροσυνοδό.

«Οι άνθρωποι δεν ‘ενημερώνουν’ πάντα με νέα κωδικοποίηση μια προηγουμένως εγκατεστημένη ανάμνηση καθώς η νέα κωδικοποίηση γίνεται συνεχώς. Πρέπει να αφορά συγκεκριμένα την αρχική ανάμνηση ώστε αυτή να αλλάξει» σημείωσε ο ειδικός.

Επίδραση σε μαθητές και φοιτητές 

Η νέα αυτή ερευνητική δουλειά ρίχνει επίσης φως στο πώς επεξεργαζόμαστε νέες πληροφορίες όταν μαθαίνουμε κάτι καινούργιο στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο ή στη δουλειά. Ο ερευνητής υποστηρίζει ότι τα ευρήματά του μπορούν να επηρεάσουν το πώς οι φοιτητές θυμούνται την ύλη για μια εξέταση. Αν για παράδειγμα, φοιτητές συζητούν μεταξύ τους την ύλη ενός μαθήματος και ένας εξ αυτών παράσχει στους άλλους λανθασμένες πληροφορίες, τότε θα είναι πιο δύσκολο για τους υπόλοιπους να ανασύρουν μετά τις σωστές πληροφορίες για να έχουν καλά αποτελέσματα στις εξετάσεις.

Ο ειδικός σκοπεύει στο μέλλον να μελετήσει περαιτέρω τον ακριβή χρόνο που θα πρέπει να εισάγονται νέες πληροφορίες ώστε να αλλάξει μια ανάμνηση καθώς και το ακριβές περιεχόμενο των πληροφοριών που θα εισαχθούν. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί το ενδεχόμενο παρέμβασης στη μνήμη σε περιπτώσεις όπως αυτές του μετατραυματικού στρες με αυτή τη μη επεμβατική τεχνική η οποία θα ήταν ίσως ικανή να καταργήσει τα φάρμακα. Ετσι μελλοντικά, ασθενείς θα «ξεφορτώνονται» επιλεκτικά τις επώδυνες αναμνήσεις τους διατηρώντας παράλληλα εκείνες που δεν είναι τραυματικές.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ